De aula van het Vechtdalcollege was dinsdagavond 7 januari de plek waar de Ommer samenleving elkaar het allerbeste toewenste voor 2020. In zijn nieuwjaarstoespraak accentueerde burgemeester Hans Vroomen de kracht van ontmoeting van inwoners op de plek waar jeugd een opleiding krijgt en zich voorbereidt in een toekomst in vrijheid.

In een jaar dat het 75 jaar geleden is dat Ommen werd bevrijd, uitvoerig wordt gevierd en de bezetting herdacht. “Vrijheid die we mogen koesteren en vooral doorgeven”, aldus Vroomen.

“Niet alleen de vrijheid willen we aan onze jeugd doorgeven, maar ook de waarden die aan deze vrijheid ten grondslag liggen. Ik vraag daar vandaag graag de aandacht voor. Fijn dan ook om dit vrijheidsjaar juist in deze school te mogen beginnen”. Dit jaar – 2020 – wordt gevierd dat Nederland 75 jaar geleden is van de Duitse bezetting.

75 jaar vrijheid

Hans Vroomen: “Ik ben dankbaar, dat een grote groep inwoners – uit alle delen van onze gemeente –  het afgelopen jaar is gestart met de voorbereiding van de viering van 75 jaar Vrijheid. De Stichting Ommen 75 jaar vrijheid wil ons een heel jaar lang de betekenis van vrijheid laten zien. Heel bewust koos de stichting om niet alleen de bevrijding in beeld te brengen. Maar ook al de andere gebeurtenissen, die laten zien hoe bijzonder het bevrijdingsjaar 1945 was. Die gebeurtenissen hebben ook vandaag nog betekenis.

Dat hele jaar helpt ons ook, als inwoners van Ommen, om de betekenis van dat moment van opluchting “het bevrijd zijn” tot ons te laten doordringen. Maar meer nog dan bevrijd zijn, gaat het dit jaar over de vraag hoe we onze vrijheid gebruiken. Vrijheid is immers niet alleen een opluchting, het is vooral een opdracht! Laten wij met elkaar 2020 dan ook aangrijpen om het gesprek te voeren over de waarden van onze vrije Nederlandse samenleving. Waarden als: gelijkheid van alle inwoners, tolerantie, verantwoordelijkheidsbesef en onze sterke gemeenschapszin.

Samenleving

Eigenlijk gaan deze waarden over twee vragen: hoe houden we elkaar vast? en, hoe kan ieder mens tot zijn recht komen?Het woord samenleving is een samenstelling van twee woorden: samen en leven.

Samen is het tegenovergestelde van alleen. We leven niet alleen, maar we leven met elkaar: in onze gemeente, in onze straat of buurtschap, in ons gezin. We moeten het met elkaar rooien. Soms betekent dat een beetje inschikken voor de ander en de ander ruimte geven. Een andere keer betekent samenleven juist het omgekeerde: ruimte, aandacht of zorg krijgen. Het is een kwestie van geven en nemen, zonder het op een weegschaaltje te leggen. Waarbij  het “geven” in deze uitdrukking voorafgaat aan het “nemen”.

We communiceren nu op veel meer manieren dan 75 jaar geleden. Toen moesten de inwoners van Ommen het doen met de telefoon, een brief, een telegram of een soms verstopte radio. Als burgemeester in 2020 kan ik natuurlijk niet achterblijven met het volgen van social media.

Het valt mij daarbij op hoe ruw of respectloos met de ander wordt omgegaan.

De vrijheid van meningsuiting, is echt wat anders dan het bewust kwetsen van de ander!

Laten we met ingang van dit jubileumjaar bewust met onze vrijheid van meningsuiting omgaan en de ander in zijn waarde laten.

De andere mens tot zijn recht laten komen, is actiever dan iemand in zijn waarde laten. Iemand tot zijn recht laten komen betekent voor mij, dat de menselijke maat centraal staat. Inwoners zijn niet onderdeel van een groep, maar in de eerste plaats een persoon: een mens. Een mens met mogelijkheden en ambities, met behoeften en verlangens, maar ook met beperkingen en grenzen.

Ik ben er van overtuigd, dat ieder mens een bijdrage wil leveren: in het gezin, in de vriendengroep, op het werk, als lid van een vereniging of waar dan ook.

Mijn ervaring is dat mensen er gewoon bij willen horen, een positieve bijdrage willen leveren aan onze samenleving, gezien willen worden, weten dat ze er mogen zijn. U merkt dat ik een positief mensbeeld heb! Als je mensen de ruimte geeft om een bijdrage te leveren aan onze samenleving, moet je ze ook serieus nemen.

We hebben sinds de zomer kunnen zien dat een groot aantal mensen – zoals boeren, onderwijzers en bouwers – ervaren dat zij niet serieus worden genomen. In een rondgang die ik de afgelopen twee maanden met wethouder Jaspers Faijer maakte langs agrariërs in onze gemeente viel mij dát vooral op. Ik hoorde van hen dat zij graag een serieuze gesprekspartner willen zijn. En dat niet alleen in Ommen. Deze hartekreet moest ik toch even kwijt!

Luisteren

Serieus luisteren naar elkaar en echt met elkaar in gesprek gaan, is belangrijk als we onze vrije samenleving goed willen laten functioneren. Luisteren naar elkaar, houdt onze samenleving open en onze democratie levendig. Het recht van spreken is wat we terugkregen met de bevrijding.

Een luisterende houding bij het bestuur hoort daarbij. Serieus nemen is overigens wel wat anders dan “gelijk geven of gelijk krijgen”. Democratie betekent ook, dat er andere keuzen gemaakt kunnen worden. Maar de keuze kan niet altijd ten nadele van de ander vallen. Ook dat gevoel mag niet ontstaan.

Ik kom terug bij de waarden van onze samenleving: de gelijkheid van alle inwoners, de waardevolle tolerantie, het verantwoordelijkheidsbesef en onze gemeenschapszin. Het jubileumjaar biedt bij uitstek een aanknopingspunt om te begrijpen wat in ons vrije land de betekenis is van deze waarden. Laten we ons ook dit jaar – net zoals in het bevrijdingsjaar 1945 – extra bewust worden van het belang van onze democratische rechtsstaat. Die vrije samenleving was niet altijd vanzelfsprekend, zoals de jaren 1940 – 1945 lieten zien. Hoe gemakkelijk die vrije samenleving onder druk kan komen staan, laten landen – niet eens zover van ons vandaan – ook zien.

Vooruitblik

Ik blik met u vooruit op de viering van onze vrijheid.

Gedurende het hele jaar 2020 worden – in navolging van de suggesties van het nationaal comité 75 jaar vrijheid – herdenkingen en festiviteiten in Ommen georganiseerd. We starten met de holocaust memorial-day op 27 januari. Daarna volgen vanzelfsprekend 4 en 5 mei.

Bevrijdingsdag wordt – naar het zich laat aanzien – ook hier in Ommen groots gevierd.

De nationale kalender gaat voort met 15 augustus, de dag van het einde van de oorlog in Zuidoost-Azië, en de herdenking van de oprichting van de Verenigde Naties op 24 oktober 1945.

In Ommen wordt natuurlijk ook de ontruiming van Kamp Erika op 6 april herdacht en wordt de bevrijding van de stad op 11 april gevierd.

Daarnaast zie ik uit naar de Veteranendag die we organiseren op 4 juli en het Anjerconcert, dat dezelfde dag gepland staat.

Het ging misschien wat te snel om deze data te noteren, wees gerust, de data van worden nog op allerlei manieren gepubliceerd. Ik verwijs ook graag naar de website van de Stichting Ommen 75 jaar vrijheid. (ommen75jaarvrijheid.nl)

Er wordt een uitgebreid educatief programma ontwikkeld voor de jeugd in onze gemeente. Ik hoop dat we veel van onze jongeren – zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs – kunnen bereiken: onze vrijheid is het waard om doorgegeven te worden.

Doorgeven

Het doorgeven van die vrijheid aan de jeugd zie ik overigens als een opdracht aan ons allemaal. Ik gaf het al aan dat ik het – juist in dit jubileumjaar – van bijzondere betekenis vind, in het Vechtdal College te mogen staan voor deze nieuwjaarstoespraak.

Er gebeurt veel dit jubileumjaar

Zoals ik al aangaf ben ik enorm blij met de inzet van vele vrijwilligers, die de festiviteiten overal in onze gemeente voorbereiden. Stichting Ommen 75 jaar Vrijheid is intensief bezig om – ook met subsidiering en sponsoring – geld binnen te halen, om alle activiteiten die op de rol staan, werkelijk te realiseren. Gelukkig is er al een groot draagvlak voor het jubileumjaar 2020, er is een ruim aantal vrijwilligers en organisaties bij betrokken, dus dat gaat de goede kant op.

Dat neemt niet weg, dat er nog wel geld en mensen nodig zijn om alle initiatieven te realiseren. Op deze plek werp ik mij dan ook graag op als “bedelmonnik”.   U merkt ik verloochen mijn achtergrond niet!

Ik roep u dan ook van harte op om als organisatie, ondernemer of inwoner, gul bij te dragen aan de werkzaamheden van de Stichting Ommen 75 jaar Vrijheid.

Ik realiseer me, dat door zo sterk de nadruk te leggen op de viering van 75 jaar vrijheid, andere initiatieven in onze gemeente onderbelicht blijven. Zo ben ik niet ingegaan op:

Initiatieven

Een prachtig initiatief als de bouw van de Vechtzomp “Hanzestad Ommen” blijft voor het moment onbesproken. Overigens kan ook dit initiatief nog wel sponsoring en eikenhout gebruiken.

Het belang van de doorontwikkeling van de lokale omroep, die zich verder aan het professionaliseren is, zou ook vanuit democratisch perspectief best een plek verdienen in deze toespraak.

Natuurlijk valt er nog veel te vertellen over de omgevingsvisie en de energietransitie, waar we met u dit jaar volop mee aan de slag gaan.

Ik laat het nu even rusten.

Ontwikkeling

De volgende fase in de ontwikkeling van onze gemeentelijke organisatie, waarin “focus, focus, focus” het thema is voor 2020, de ontwikkeling van de Rotbrink, de positie van Ommen in de “booming” Regio Zwolle. Het verdient allemaal meer aandacht dan ik het nu geef.

Ook het terugkijken op 2019, met een fantastisch maatschappelijk initiatief als de samenloop voor hoop, en, 3FM dat met Serious Request twee weken geleden Ommen bezocht, maar ook: de deelname van velen aan het geslaagde bezoek van de Commissaris van de Koning, zouden best een plek verdienen in deze toespraak. Zelfs een discussie over een eventueel landelijk vuurwerkverbod, al dan niet met een uitzondering voor ons traditionele carbidschieten, had hier een plek kunnen krijgen.

Dank

Maar een dankwoord voor de inzet van onze eigen politie, de brandweer en GGD past hier natuurlijk wel. Deze diensten, maar vooral deze professionals, staan klaar voor ons, op die momenten, dat wij liever zelf een stap naar achter zetten.

Vrouwen en mannen: “Dankjewel”!

Dit jaar heb ik gemeend, dat er juist nu aanleiding is stil te staan bij de waarden en de kracht van onze vrije samenleving.

Een samenleving waarin vrijheid niet alleen een opluchting is,maar vooral ook een opdracht. Laten we in dit jubileumjaar intensief met elkaar het gesprek voeren over die opdracht.

Graag breng ik dan een toast met u uit: op een voorspoedig 2020, en, op de vrijheid die vanzelfsprekend lijkt, maar eigenlijk heel bijzonder is.”, aldus Vroomen.

Foto: Burgemeester Hans Vroomen